Vergroot in 5 stappen je werkgeluk en effectiviteit

Afgelopen week las ik verheugd het artikel van Linkedin CEO Jeff Weiner, waarin hij zegt dat hij compassie ziet als een van zijn belangrijkste ingrediënten voor succesvolle bedrijfsvoering en leiderschap. Bijzonder dat Jeff Weiner als leider van een high-tech bedrijf zonder terughoudendheid het belang van de ontwikkeling van ‘soft skills’ ondersteunt, met verwijzing naar Boeddhistische wijsheden. Daarmee vormt hij onderdeel van een wereldwijde beweging. Je had het misschien al door: het Boeddhistische gedachtegoed is super hot. Goed nieuws! Want de lering van Boeddha sluit opmerkelijk goed aan bij de verlangens, behoeftes en noden van ons moderne mensen.

Waarom is zoiets als compassie precies zo waardevol op de werkvloer? Op de korte termijn kan compassie bijvoorbeeld helpen om een lastige situatie met een collega het hoofd te bieden en te transformeren tot een vruchtbare samenwerking. Op de langere termijn draagt het bij aan prettigere en effectievere relaties met je collega’s. En wat blijkt: meer dan 60% van de Nederlanders vindt dat hun werkgeluk wordt bepaald door de sfeer op het werk en of je goede relaties onderhoudt met je collega’s. Logisch ook. De mens is van nature een sociaal wezen en gericht op samenwerking en verbinding. Als dit gevoel van verbinding ontbreekt dan gaan we ons ongelukkig voelen. En dat zien we ook bij onze klanten: je onvoldoende gezien, gehoord of gewaardeerd voelen, gebrek aan vriendschappelijkheid op het werk, machtsstrijd, conflicten etc., kunnen het werkplezier flink verpesten. En effectiever word je beslist niet van.

Let wel, gelukkig zijn in je werk is geen kortstondig, oppervlakkig gevoel, dat je zomaar weer ‘kwijt’ kunt zijn. Nee, werkgeluk is meer een mindset die kunt ontwikkelen en trainen. Een mindset die je aanspoort om maximaal te presteren en je potentieel te benutten. Als je plezierig werkt dan ben je gemotiveerd om het beste uit jezelf en anderen te halen.

Hoe ontwikkel je een compassievolle attitude? Wetenschappers hebben ontdekt dat onder andere door beoefening van meditatie en mindfulness ons volgroeide volwassen brein nieuwe verbindingen kan maken en de samenwerking tussen de hersenhelften kan versterken. Hierdoor worden we flexibeler en vaardiger om lastige situaties het hoofd te bieden, ons repertoire aan strategieën om met situaties om te gaan wordt uitgebreid en we worden compassievoller. We kunnen eenvoudiger onze automatische reacties onderbreken en vaker met een open, vriendelijke houding onszelf en de ander tegemoet treden. Kortom, ‘soft skills’ zoals compassie, wijsheid enz., zijn geen aangeboren eigenschappen, maar iets wat te ontwikkelen valt.

Koers houden in turbulente werksituaties en dan ook nog op een compassievolle manier. Dat blijkt een uitdaging te zijn. Want juist in spannende, stressvolle situaties wordt ons primitieve deel van onze hersenen, het reptielenbrein, actief. En voor we het weten schieten we in onze primaire overlevingsstrategieën van vechten, vluchten of verstijven. En dat is vaak allesbehalve compassievol. Wie kent het niet? Een collega waarvan je vindt dat die net een verkeerde toon aanslaat in een email. Je voelt de irritatie opvlammen en voordat je het weet stuur je per kerende post een venijnig repliek. Of je baalt van een zeurende klant die je werk onvoldoende waardeert. En al snel ben je onhandig of onaardig tegen hem.

Maar dit hoeft dus niet zo te gaan. Je kunt je op dit punt ontwikkelen, zodat je vaardiger en compassievoller kunt gaan sturen in dit soort situaties.

Hieronder 5 eenvoudige tips die bijdragen aan een compassievolle relatie met jezelf en je collega’s en daarmee aan je werkgeluk en effectiviteit:

  1. Neem in een lastige situatie een time-out. Haal een kop koffie, loop naar het kopieerapparaat, ga een blokje om. Wees eens nieuwsgierig naar jezelf en hoe het met je is. Simpel gesteld kun je zeggen dat in geval van een ‘overreactie’ er vast een pijnlijke plek bij je is geraakt. Onder een simpele irritatie blijkt dan meer te zitten. Mogelijk voel je je onvoldoende gezien, gewaardeerd, gerespecteerd, etc.
  2. Wat je ook denkt of voelt, benader het met vriendelijkheid. Zelfcompassie blijkt een ‘wondermiddel’, zoals we in onze vorige E-zine schreven. Mild zijn naar jezelf versterkt je zelfvertrouwen en gevoel van veiligheid en kracht.
  3. Wees ook eens nieuwsgierig naar de ander in kwestie. Ga in zijn of haar schoenen staan. Als je wat afstand hebt genomen, vraag je dan bijvoorbeeld eens af: ‘Bedoelt je klant, collega of baas het echt zo onvriendelijk, is hij er echt op uit om je dwars te zitten?’ Of spelen er andere dingen. Zou de ander bijvoorbeeld ook de druk kunnen voelen om te presteren, had hij misschien zijn dag niet of voelt hij zich onzeker? Dus bekijk het eens door de bril van de ander: was dit nu echt een persoonlijke aanval op jou? Waarschijnlijker is het vooral een uitdrukking van iets wat in hem of haar leeft.
  4. Bedenk: de ander is ook een mens die gelukkig wil zijn. Een open deur eigenlijk, vaak vergeten we dat de ander (zeker als we het moeilijk met hem hebben) net als wij gewoon een mens is die ook gelukkig wilzijn. Door in de schoenen van de ander te gaan staan zul je meer besef hebben van wat ook wel onze ‘gedeelde menselijkheid’ wordt genoemd. In conflictsituaties, ook op het werk, kan dit een belangrijke sleutel in de ‘ontwapening’ zijn. En het blijkt helemaal niets af te doen aan wat voor jou belangrijk is. Integendeel, het blijkt dat je juist hierdoor ontspant en je kracht terugkrijgt.
  5. Nu je wat losser en vrijer staat in de situatie heb je de ruimte om na te gaan: wat zou je (nog) willen zeggen of doen? Niet acuut reageren maar de storm over laten waaien betekent zeker niet dat je een lijdend voorwerp bent. In tegendeel. Nu ben je waarschijnlijk veel creatiever, inventiever om je situatie op te lossen. Met meer luchtigheid en gemak ook. Je bent uit de automatische keten van actie en reactie gestapt. Je kunt nu met meer eigen wijsheid en compassie te werk gaan.