Neem het niet persoonlijk! Dat scheelt je veel hoofdbrekens

Veel van onze energie gaat zitten in ons druk maken over wat anderen van ons vinden. Een voorbeeld uit de praktijk. In een werkoverleg valt je baas nogal bot en onbehouwen naar je uit. Zij vindt je voorstel voor een nieuw belangrijk project ok, maar lijkt vooral bezig met alles wat er niet aan deugt. Alhoewel je je baas kent als een kritische persoon, schrik je toch. Je probeert de situatie zo goed mogelijk te redden en tegelijkertijd bekruipt je een zwaar gevoel. Aan de ene kant voel je zelfverwijt (‘Heb je wel voldoende eraan getrokken? Wat heb je over het hoofd gezien?’). Aan de andere kant ben je kwaad op je baas en heb je het idee dat je het in haar ogen ook nooit goed kunt doen. Het voelt alsof je weer klein bent en bij je moeder op het matje wordt geroepen…..

De rest van de dag kun je het voorval niet loslaten. Je bespreekt het met je collega’s en thuis met je partner. Ook in je bed lig je nog te malen. Gedachten dat je baas je echt niet ziet zitten, dat je die graag gewilde promotie wel kunt vergeten, dat je baas een muts is die van leidinggeven niets snapt etc., blijven zeuren. Kortom, het kost je een bak met negatieve energie en ook tijd. Het lukt je niet goed om je te herpakken, dit tot je eigen frustratie.

Is dit herkenbaar? Vast wel. We zijn van nature sociale wezens, gericht op samenwerking en verbinding. Juist in relaties is het dus spannend, want precies daarin bestaat het risico van verlies van verbinding, van kwetsing. Dergelijke gevoelens – door gebrek aan vriendschappelijkheid op het werk, machtsstrijd, conflicten, etc. – kunnen het werkplezier en ook je effectiviteit flink verpesten.

Maar zou het niet prettig zijn als er een manier zou zijn om vaardiger om te gaan met zo’n situatie? Zodat het je minder in de greep krijgt. Een manier waarmee je recht doet aan jezelf en de ander. En je sneller kunt schakelen.

Een simpele sleutel hierin is: neem het niet te persoonlijk. Ja, hoor ik je al denken: ‘Die is goed, als dat de oplossing was, had ik dat toch gedaan? Bovendien, daar komt die baas dan mooi mee weg, terwijl ik er wel last van heb!’.

Kennis van de werking van onze psyche is hierbij behulpzaam. Vaak als we verstrikt raken in een situatie of overreageren belanden we in een ‘oude film’. Meestal een oude film uit onze jeugd. Zo werkt onze geest nou eenmaal, als projector van bekende beelden uit het verleden. Zo ook bij je baas uit bovenstaand voorbeeld. Ze keek waarschijnlijk vanuit haar film naar de situatie, van daaruit reageerde ze. Misschien voelt ze zich onder grote druk staan van de directie, en is ze bang dat ze niet aan hun eisen voldoet. Dit kan bijvoorbeeld een oude onzekerheid van niet goed genoeg zijn triggeren. Factoren die weinig met jou persoonlijk op dit moment in deze situatie te maken hebben.

Het helpt dus om uit te zoomen en te bedenken dat je baas niet in de eerste plaats ‘hier en nu’ reageert. En niet onbelangrijk: te realiseren dat jij mogelijk in je eigen film belandt of dreigt te belanden – en welke dat is.

Maar hoe doe je dit? Hieronder 6 tips om dingen minder persoonlijk te nemen:

  1. Haal in zo’n moeilijke situatie een paar keer diep adem en wees vooral vriendelijk voor jezelf. Stop moeilijke gevoelens of lastige gedachtes die je opmerkt niet weg. Integendeel geeft ze de ruimte in jezelf, neem een time-out. Een wandeling van 10 minuten kan al veel verschil maken.
  2. Als je wat ruimte hebt genomen t.a.v. je situatie, ga dan eens na bij jezelf in welke film je zelf was beland. Het is soms best lastig om daar in je eentje achter te komen. Een tip is om in je gedachten terug te gaan naar het vervelende voorval en jezelf af
  3. te vragen: Hoe oud voelde ik me in die situatie en welke beelden, associaties van vroeger komen als vanzelf op?Dit haalt waarschijnlijk al ‘hitte’ uit de huidige situatie.
  4. Realiseer je dan dat de ander, je baas, waarschijnlijk ook acteert in zijn of haar eigen film. Ook al lijkt het heel anders, vaak heeft specif
  5. iek gedrag van de ander dus wonderlijk weinig met jou te maken.
  6. Erg behulpzaam: check je aannames bij de ander. In het bovenstaande voorbeeld kun je tegen je baas zeggen: ‘Ik heb het gevoel dat je mijn projectvoorstel onder de maat vindt, dat je missschien teleurgesteld bent in mij en daarom zo reageerde. Klopt dit?’ Dit kan ongelofelijk veel tijd en energie schelen. Door je aannames te toetsen kun je kijken of ze wel kloppen (vaak blijkt van niet) en/of er adequater op reageren doordat ze expliciet worden.
  7. Focus vervolgens samen met de ander op waar je met hem/haar op één lijn zit, wat jullie bindt. Je deelt vaak veel meer dan je denkt. In het bovenstaande voorbeeld kan dit bijvoorbeeld zijn dat je het allebei heel belangrijk vindt om goede resultaten neer te zetten, door de grote druk die jullie voelen vanuit de organisatie. Dit besef blijkt vaak een heel krachtig u
    itgangspunt voor het doorbreken van een vijandig beeld, dat je in dit soort situaties al snel van een ander creëert.
  8. Waarschijnlijk heb je inmiddels meer ruimte om na te gaan: wat zou ik (nog) willen zeggen of doen? Wil je nog iets zeggen naar de ander? Of wil je je creativiteit juist op andere vlakken inzetten? Jij kunt dat bepalen. Zodat jij optimaal tot je recht komt.